In Nieuwrode, een deelgemeente van Holsbeek, wonen veel mensen geïsoleerd. Nieuwrode is een landelijke gemeente, met slechts één buslijn en weinig openbare diensten. Het Zorgzame Buurtenproject Manteldorp wil via lokale activiteiten inwoners meer met elkaar verbinden. En het project hoopt dat buren ook kleine hulpvragen voor elkaar zullen beantwoorden. We gingen in gesprek met Linda Van Campenhout, verantwoordelijke van het Zorgzame Buurtenproject.
Het kleine helpen stimuleren
“Lokaal Dienstencentrum (LDC) De Sprankel had al een tijd aandacht voor de noden van inwoners uit Nieuwrode, een deelgemeente van de Vlaams-Brabantse gemeente Holsbeek. Want de deelgemeente ligt op 15 minuten rijden van ons LDC, dat gelegen is in het centrum van Holsbeek. Een afstand die voor veel inwoners uit de deelgemeenten moeilijk te overbruggen is, waardoor zij niet aan onze georganiseerde activiteiten kunnen deelnemen. De Zorgzame Buurtensubsidies kwamen op een goed moment. Dankzij de subsidies kregen we de kans om te ontdekken of we in Nieuwrode een project op poten kunnen zetten, dat een antwoord biedt op de noden van de inwoners.”
“Ons Zorgzame Buurtenproject heeft drie doelen. We willen bestaande mantelzorgnetwerken die er zijn, bijvoorbeeld Samana, ondersteunen. Daarnaast willen we ook het aantal (verdoken) mantelzorgers in kaart brengen. Want er zijn veel mensen die de rol van mantelzorger opnemen, maar dat niet officieel registreerden en dus ook geen ondersteuning ontvangen. Als derde willen we een netwerk opzetten om ‘het kleine helpen’ te stimuleren. Denk maar aan brievenbussen legen van buren of voor elkaar naar de bakker gaan.”
“Ons project richt zich op verschillende doelgroepen. Ouderen, mensen die geïsoleerd leven en inwoners met een kwetsbaarheid. Nieuwrode is een landelijke gemeente. Er is een kleine dorpskern, maar de meeste huizen zijn alleenstaand en ver van alle voorzieningen.”
Belang van partners
“Ons project heeft heel wat partners. De welzijnsraad is één van de belangrijkste partners van Manteldorp. In de raad zetelt een afgevaardigde van de seniorenraad, een medewerker van het lokaal dienstencentrum, de bevoegde schepen, afgevaardigden uit verenigingen en geëngageerde burgers. De welzijnsraad vormt eigenlijk de stuurgroep van ons project.”
“Daarnaast hebben we ook een kerngroep. De kerngroep, die bestaat uit vrijwilligers die in Holsbeek of Nieuwrode wonen, denkt mee na over onze activiteiten en over welke weg we met het project zullen bewandelen. Er wordt ook samengewerkt met ELZ Leuven Noord, mutualiteiten, handelaars in de buurt en het OCMW.”
“Die partners zijn heel belangrijk bij het vormgeven van ons project. We hechten veel belang aan hun inbreng, hun ideeën en de noden die zij opmerken. Ook inwoners hebben een stem in ons project. De werkgroep Samana gaat bij burgers aan huis, en ook met Manteldorp gaan we regelmatig de straat op om in gesprek te gaan met inwoners. Ook op onze activiteiten ontmoeten we inwoners.”
Ons project is voor ons geslaagd, wanneer we inwoners via activiteiten met elkaar hebben kunnen samenbrengen.
Gezelligheid van projecten
“Ons project is voor ons geslaagd, wanneer we inwoners via activiteiten met elkaar hebben kunnen samenbrengen. Ons Zorgzame Buurtenproject focust dan ook vooral op het organiseren van activiteiten, waar we inwoners aanmoedigen om contact te leggen met elkaar. Op de activiteiten ontmoeten mensen elkaar in een gezellige omgeving. We organiseerden al tal van wandelingen. Gewone wandelingen, maar ook Mooimakerswandelingen, waar we bijvoorbeeld zwerfvuil opruimen. Op andere wandelingen werden er vragen opgehangen, zoals ‘Heb je al iets voor een buur betekend?’, ‘Heb jij al eens een pakket aangenomen voor een buur?’ en ‘Wat is voor jou een fijne buurt?’? Die vragen moedigen mensen aan om met elkaar in gesprek te gaan. Of ze laten buurtbewoners reflecteren.”
“Ook het komende jaar willen we nog heel wat activiteiten organiseren. Naast de verschillende wandelingen, organiseren we ook ontmoetingsmomenten in de parochiezaal. Denk maar aan gezelschapsmiddag binnen en Kubmomenten buiten. Ook op de kermis staan we met een kraampje. En we richtten een Facebookgroep op, waar mensen hulpvragen kunnen stellen of diensten kunnen aanbieden. We gaan de komende maanden inzetten op de bekendmaking van die Facebookgroep.”
We willen mensen duidelijk maken dat ze op tijd over hun toekomst moeten nadenken.
“We hopen via ons project inwoners duidelijk te maken dat zorg ook door naasten kan gedragen worden. Buren kunnen elkaar helpen, ze kunnen een beroep doen op elkaar. Ze kunnen kleine hulpvragen perfect voor elkaar beantwoorden. We willen mensen daarnaast ook duidelijk maken dat ze op tijd over hun toekomst moeten nadenken. Op welke plek willen ze ouder worden? Heeft hun huis nood aan aanpassingen? Kunnen ze iets voor anderen betekenen, en wat kunnen anderen voor hen betekenen?”
Bekendheid project
“Iets waar ik heel trots op ben? Een drietal inwoners uit het centrum van Holsbeek hoorden over ons initiatief, en willen graag een gelijkaardig project op poten zetten. Het groepje is momenteel aan het informeren bij de gemeente over de mogelijkheden. En ook ik heb al aangegeven dat ik hun project graag wil ondersteunen. Een burgerinitiatief is toch een heel mooi voorbeeld van een Zorgzame Buurt?”
“Hopelijk wordt ons project in nog meer deelgemeenten of wijken uitgerold. In hoe meer regio’s er soortgelijke projecten worden opgestart, hoe meer ouderen langer in de eigen woning zullen kunnen blijven. Want Manteldorp haalt inwoners uit de eenzaamheid, en laat burgers ook kleine hulpvragen voor elkaar oplossen.”
Wil je slagen? Dan moet je klein beginnen.
Klein beginnen
“We hebben heel wat geleerd tijdens ons Zorgzame Buurtenproject. Wil je slagen? Dan moet je klein beginnen. Zowel je doelen moeten klein zijn, als de regio waar je iets wilt bereiken. Nieuwrode is een deelgemeente met meer dan duizend inwoners. Maar het is onmogelijk om al die inwoners te bereiken. Het is beter om enkele straten of een specifieke wijk met elkaar te verbinden, dan meteen een volledige deelgemeente.”
“We wilden ook straatambassadeurs engageren. Inwoners die in een straat of in een wijk een aanspreekpunt worden voor buren. Maar we vonden niemand die die rol wilde opnemen. Mensen willen elkaar graag helpen, maar ambassadeur worden voelde voor velen als een te grote verantwoordelijkheid. Van dat plan zijn we dus moeten afstappen. We focussen nu vooral op het verbinden van inwoners via activiteiten. Wie weet lukt het over enkele jaren, wanneer buren elkaar meer kennen en ook Manteldorp meer bekendheid heeft gekregen, wel om buurtambassadeurs te vinden.”
“Maar eerlijk? Je droombeeld niet bereiken, is geen falen. Doelen moeten bijstellen is geen schande. Ook al hebben we ons startdoel niet bereikt, we hebben nog steeds een succesverhaal kunnen schrijven. En daar zijn we tros op.”
Meer lezen over Zorgzame Buurten? Surf dan naar ons dossier.
