© Jan Van der Perre
Twee jaar geleden diende Sant’Egidio, een internationale Christelijk geïnspireerde organisatie in Antwerpen, een aanvraag in voor een Zorgzame Buurtenproject. Het project Leve De Ouderen! wil eenzaamheid bij thuiswonende ouderen aanpakken. Tijan Njie, lokaal coördinator Leve De Ouderen! vertelt er ons meer over.
Oorsprong project
“Het Zorgzame Buurtenproject Leve de Ouderen! vindt haar oorsprong in Rome. In de Italiaanse stad richtte Sant'Egidio twintig jaar geleden het programma ‘Viva gli Anziani’ op als reactie op de hoge sterfte onder geïsoleerde ouderen tijdens hittegolven. Drie jaar geleden werd dit model geïntroduceerd in Antwerpen onder de naam Leve de Ouderen!, in de districten Merksem, Hoboken en Wilrijk. Stad Antwerpen ondersteunt het project ook. En twee jaar geleden werd Leve De Ouderen! Merksem erkend als Zorgzame Buurt.”
“Concreet richten we ons met Leve De Ouderen! op thuiswonende 80-plussers. We bellen hen op en luisteren hoe het met hen gaat. We kijken wat zij nodig hebben, maar we gaan ook in gesprek om te zien wat zij voor anderen kunnen betekenen. Zijn er ouderen nog goed ter been? Dan kunnen zij misschien boodschappen doen voor de minder mobiele buur. Wij geloven erin dat ouderen veel kunnen bijdragen aan de maatschappij. Het probleem is dat de samenleving hun potentieel niet altijd ziet. Ouderen hebben levenswijsheid, kennis en talenten. Ze kunnen iets voor anderen betekenen. Ons project zet dat in de verf. We benadrukken de positieve aspecten van ouder worden.”
Wij geloven erin dat ouderen veel kunnen bijdragen aan de maatschappij. Het probleem is dat de samenleving hun potentieel niet altijd ziet.
Verbinding tussen ouderen, buurtbewoners en lokale diensten
“We verbinden niet enkel ouderen met elkaar. We gaan ook in gesprek met (jongere) buren, lokale handelaars, thuisverpleegdiensten, apothekers, mutualiteiten en noem maar op. Wanneer ouderen botsen op meerdere, kleine handelingen die uitdagend worden, raken ze gefrustreerd. En niet elke taak kan door een buur opgelost worden. Soms is het een vrijwilliger die de oudere kan bijstaan, maar soms ook een professionele zorgverlener. Wij brengen de oudere in contact met de juiste persoon of de juiste dienst. We bereiken trouwens ook jongere inwoners. Soms is het een jongere buur die het vuilnis van de oudere inwoner buitenzet. En de oudere kan op zijn beurt af en toe op de kinderen van de jongere buur passen. Daarnaast hebben we ook een groepje vrijwilligers dat we kunnen inschakelen, wanneer we geen buur vinden die een antwoord kan bieden op iemands hulpvraag. Doordat we ouderen, buurtbewoners en lokale diensten met elkaar verbinden, kunnen ouderen lang, veilig en gelukkig in de eigen woning blijven wonen.”
“Wij gaan actief in gesprek met ouderen, maar ouderen met hulpvragen kunnen ons ook zelf contacteren. Telefonisch, via mail of fysiek op kantoor. We organiseren ook ontmoetingsmomenten, waarop ouderen elkaar kunnen leren kennen. Bezoekers kunnen een koffie drinken en met elkaar in gesprek gaan. Tijdens koffiemomenten komen er soms lokale diensten langs, die hun ondersteuningsvormen toelichten aan de bezoekers.”
Doordat we ouderen, buurtbewoners en lokale diensten met elkaar verbinden, kunnen ouderen lang, veilig en gelukkig in de eigen woning blijven wonen.
Regie in eigen handen
“Of het moeilijk is om ouderen te bereiken? Niet echt. We bezorgen alle 80-plussers een papieren brief. Daarin leggen we uit wie zij zijn en wat we doen. En we vermelden dat we op zoek zijn naar wat we voor elkaar kunnen betekenen. Kunnen wij iets doen voor hen? En kunnen zij iets doen voor ons? Nadien bellen we de oudere op, of gaan we fysiek langs. Wil een oudere niet meewerken? Dan hebben we daar respect voor, maar dat komt zelden voor. Wij leggen ouderen ook nooit iets op. We gaan in gesprek met hen en de omgeving, en kijken wat we voor elkaar kunnen betekenen. Maar we vinden het belangrijk dat ouderen de regie in eigen handen houden.”
“Een gevoel dat leeft in onze maatschappij, is dat we alles alleen moeten kunnen. We groeien op met het idee dat we het gewicht van de wereld op onze eigen schouders moeten dragen. Jongeren kampen daardoor vaak met burn-outs, jonge gezinnen hebben een te hoge druk op de werkvloer en in hun privéleven, en ouderen verliezen kwaliteit van leven. Wij willen komaf maken met die verwachtingen. We zoeken een balans tussen wat je zelf kan, en waarvoor je hulp nodig hebt. En we tonen dat hulp niet enkel gegeven kan worden door betaalde krachten, maar ook door buren en vrijwilligers.”
We zoeken een balans tussen wat je zelf kan, en waarvoor je hulp nodig hebt. En we tonen dat hulp niet enkel gegeven kan worden door betaalde krachten, maar ook door buren en vrijwilligers.
Vertrouwen groeit
“We willen niet dat Leve De Ouderen! een tijdig project is. We dienden het in als een pilootproject binnen Zorgzame Buurten, maar we rolden ons project ook al uit in Hoboken en Wilrijk.”
“Hoe langer we bestaan, hoe meer mensen ons vertrouwen. We merken dat vertrouwen tijd nodig heeft. Maar nu begint de mond-tot-mondreclame zijn werk te doen. Onze binnenkomende oproepen stijgen, en steeds meer mensen durven diepgaande gesprekken met ons te voeren. Dankzij ons project leven al een pak minder ouderen in eenzaamheid. En meer en meer ouderen ontvangen hulp in huis, of hebben een goed contact met de buren. Ook lokale diensten reageren positief op ons project. Wanneer ze zich zorgen maken over een oudere, contacteren ze ons als tussenpersoon.”
Meer lezen over Zorgzame Buurten? Surf dan naar ons dossier.
