© Fotodatabank Vlaamse Ouderenraad
Een brede groep ouderen bereiken? Dat is voor de ouderenraad van Mechelen geen probleem. De raad heeft namelijk een databank met meer dan 600 contactgegevens van oudere inwoners die zich hebben aangemeld. En ook de plenaire vergaderingen, die openstaan voor alle ouderen die interesse hebben in thema’s die ouderen aanbelangen, bereiken een grote groep. Wij gingen in gesprek met voorzitter van de seniorenraad Emiel Neuckens, seniorenconsulent Tina Vanhoye en schepen van Senioren Rina Rabau Nkandu.
De Mechelse ouderenraad bestaat uit een coördinatiegroep, acht teams en een plenaire vergadering. Kan je die structuur even toelichten?
Emiel: “Klopt. De plenaire vergadering gaat zo’n vijfmaal per jaar door. Iedereen die interesse heeft, mag naar die vergadering komen. Elke plenaire vergadering is anders. Soms bestaat de vergadering uit lezingen. Soms geeft de ouderenraad informatie over een specifiek thema. En soms stelt een schepen bepaalde beleidsbeslissingen voor. De plenaire vergadering keurt ook de adviezen goed, die door de raad werden geschreven. Pas na toestemming van de plenaire vergadering, gaat een advies naar het lokaal bestuur.”
“De raad heeft acht teams. Die teams zijn kleine werkgroepen, waar ouderen nadenken over een specifiek thema. Bijvoorbeeld mobiliteit, verenigingen, activiteiten en communicatie. In elk team zetelt er een teamsecretaris, en die koppelt beslissingen terug naar de coördinatiegroep van de raad. Die coördinatiegroep bestaat uit een voorzitter, ondervoorzitter en de acht teamsecretarissen. Ook de ouderenconsulent en de schepen maken deel uit van de coördinatiegroep, al hebben zij geen stemrecht wanneer er beslissingen genomen worden. De coördinatiegroep bespreekt de dagelijkse werking van de raad, en ook de toekomstplannen.”
Jullie hebben ook een databank met meer dan 600 gegevens van ouderen. Hoe verzamelen jullie die gegevens?
Emiel: “We hebben zowel fysieke als digitale invuldocumenten. Ouderen die interesse hebben in de werking van de raad, willen langskomen op een plenaire vergadering of interesse hebben in een specifiek thema, kunnen zo’n document invullen en daar hun contactgegevens op achterlaten. Op die manier vullen wij onze databank aan, altijd rekening houdend met de wet op de privacy. Het grote voordeel van die invuldocumenten? Mensen kunnen erop invullen in welke thema’s zij echt interesse hebben. Heeft er bijvoorbeeld iemand interesse in de digitale wereld, en zetten wij een team op rond digitalisering? Dan kunnen we ouderen gericht aanspreken. Die fysieke invuldocumenten zijn op elke plenaire vergadering te vinden, maar ook in stadsloketten, de bibliotheek, lokale dienstencentra en noem maar op.”
“We hebben ook een promoteam. Dat team focust zich specifiek op de bekendmaking van de ouderenraad. Want hoewel we trots zijn op onze databank, zijn er nog steeds veel ouderen die nog nooit van onze ouderenraad hebben gehoord. Dat promoteam gaat dus flyeren, stuurt een nieuwsbrief uit, onderhoudt contacten met de pers en noem maar op. En zoeken we nieuwe leden voor de werkgroepen? Of organiseren we een plenaire vergadering of activiteit? Dan communiceert ons team daar breed over. Het promoteam plaatst ook activiteiten van de ouderenraad op de site UIT in Mechelen.”
Ons promoteam focust zich specifiek op de bekendmaking van de ouderenraad.
Emiel Neuckens, voorzitter van de Mechelse seniorenraad
Rina: “Het promoteam riep ook een Facebookgroep van de ouderenraad in het leven. En de raad heeft soms een standje op een beurs, waar er dan ouderen worden geïnformeerd over de werking van de raad. Er is ook een goede samenwerking met het lokaal bestuur. De ouderenraad krijgt vaak zichtbaarheid via de stadskanalen. Bijvoorbeeld via Nieuwe Maan, het maandelijks stadsmagazine. En ook in de brochure van de Ouderenweek staat er reclame voor de raad.”
Emiel: “De ouderenraad heeft ook een pagina op de stadswebsite. We beheren die pagina zelf. Je vindt er informatie over de raad en de leden, je kan er je inschrijven op onze nieuwsbrief en de data van de plenaire vergaderingen worden erop gecommuniceerd.”
Tina: “Ook voor de raad zelf en voor de teams hebben we nooit te weinig leden. Hoe dat komt? Wanneer we via een oproep nieuwe leden zoeken voor een team, dan specifiëren we die oproep. Dat helpt om vrijwilligers aan te werven. Want tegenwoordig zijn er minder ouderen die een langdurig engagement willen aangaan, en de meeste jongere senioren willen een flexibel vrijwilligerswerk. In de oproep zetten we daarom ook rond welk thema we gaan werken, hoeveel keer per maand we zullen samenkomen en hoelang het vrijwilligerswerk zal duren. Op zo’n specifieke oproep, reageren er veel ouderen enthousiast.”
Rina: “We bereiken misschien veel inwoners, toch zijn er nog veel 60-plussers waarbij de noden en behoeften niet tot in de raad of tot in het lokaal beleid doorstromen. Denk maar aan jongere senioren. Of ouderen met een migratieachtergrond. Het blijft een uitdaging om een beleid te maken dat rekening houdt met de stem van àlle ouderen. Maar we blijven erop inzetten. Zo voerden we recent voor de tweede keer een ouderenbehoefteonderzoek (een onderzoek dat de leefsituatie en behoeften van thuiswonende 60-plussers in kaart brengt, red.). Via dat onderzoek stromen er veel signalen van thuiswonende ouderen door tot bij ons.”
In een oproep zetten we rond welk thema we gaan werken, hoeveel keer per maand we zullen samenkomen en hoelang het vrijwilligerswerk zal duren.
Tina Vanhoye, seniorenconsulent in Mechelen
Krijgt de raad de kans om het beleid mee te beïnvloeden?
Tina: “Zeker. Het lokaal bestuur ziet echt de meerwaarde van de seniorenraad. De raad is onze klankbordgroep. Willen we iets op poten zetten om ouderen te ondersteunen? Dan leggen we ons idee steevast voor aan de raad. Wat is er goed aan ons idee? Wat is minder goed? Wat kunnen we bijsturen?”
Rina: “Een concreet voorbeeld. In Mechelen zijn er veel diensten waarop ouderen een beroep kunnen doen wanneer ze zorgnoden krijgen. Maar we vermoedden dat veel ouderen die diensten niet kennen. Samen met de ouderenraad hebben we toen een bevraging gedaan bij de oudere inwoners. En ons vermoeden werd bevestigd. Er kennen weinig mensen de zorg- en ondersteuningsdiensten, zoals bijvoorbeeld de mutualiteiten. Samen werken we nu aan een traject om ouderen over de diensten te informeren. Tijdens de Ouderenweek gaan we alle zorg- en ondersteuningsvormen die er zijn in Mechelen, voorstellen aan de aanwezigen. Zulke projecten maken me blij, want ik weet dat ze veel nut hebben. En ook de samenwerking met de seniorenconsulent en met de ouderenraad loopt altijd goed, waardoor die projecten extra geslaagd voelen.”
Emiel: “De raad schrijft ook regelmatig adviezen. En die adviezen worden altijd beantwoord, want de schepen heeft een luisterend oor. Ze wil écht een oudervriendelijk beleid voeren, en neemt onze adviezen dus ter harte. Maar ook informele adviezen worden beantwoord. Signaleer ik iets? Dan wordt er daar altijd iets mee gedaan.”
Rina: “De ouderenraad werkt trouwens op een heel open en constructieve manier. Ik vind het als schepen dan ook fijn om met de raad te sparren. En Emiel is een voorzitter die inziet dat je door samen te werken veel kan bereiken. Hij zorgt ervoor dat elk lid van de raad gehoord wordt, en dat elke nood doorstroomt tot bij mij. Zo kan ik vlot al die noden meenemen in mijn beleidswerk.”
Tijdens de Ouderenweek gaan we alle zorg- en ondersteuningsvormen die er zijn in Mechelen, voorstellen aan de aanwezigen.
Rina Rabau Nkandu, schepen van Senioren in Mechelen
Werken jullie soms samen met andere adviesraden?
Tina: “Heel vaak. Zo werkt de ouderenraad regelmatig samen met de raad voor personen met een beperking en met de cultuurraad. Momenteel loopt er een project waarbij de drie raden samenwerken aan een uniforme plek waar er gecommuniceerd wordt over de toegankelijkheid van culturele activiteiten in de stad. En ook de dienst IT en de dienst Cultuur van de stad steunen dit initiatief.”
Rina: “Ik kan die samenwerkingen alleen maar toejuichen. Ik ben ook schepen van Participatie, dus het spreekt voor zich dat ik participatie tussen raden en stadsdiensten hoog in het vaandel draag. Mechelen heeft twaalf adviesraden. Jaarlijks breng ik de adviesraden samen, zodat de leden elkaar en elkaars werking leren kennen. Want veel raden botsen op dezelfde drempels, en kunnen elkaar advies geven om hun werking te verbeteren. En veel thema’s overlappen, dus soms kunnen raden ook de handen in elkaar slaan.”
Zijn er nog manieren waarop de participatie in de stad wordt bevorderd?
Rina: “Recent werd er een participatienota opgemaakt. Die nota is een soort van visienota die aandacht vraagt voor bepaalde zaken. Een belangrijk punt in onze visie is bijvoorbeeld aandacht hebben voor diversiteit. Alleen al binnen de ouderen zijn er diverse generaties en verschillende realiteiten, noden en behoeften. En we willen ook precaire doelgroepen bereiken. Bovendien willen we inzetten op kruisbestuiving. Tussen adviesraden onderling, maar ook tussen adviesraden en andere participatie-initiatieven.”
“In onze visienota staan ook de verschillende vormen van participatie vermeld. Bij sommige projecten wordt de doelgroep van bij het begin betrokken, en wordt hun mening bij elke stap gevraagd. Andere projecten vertrekken vanuit de doelgroep zelf. En bij sommige projecten is de participatie beperkter, omdat die projecten gebonden zijn aan beleidskeuzes. De nota licht alle vormen van participatie die mogelijk zijn bij verschillende projecten, toe. Uiteraard hebben we ook de adviesraden betrokken bij het opmaken van de nota. Ik vond het belangrijk dat alle voorzitters de nota mee onderschreven.”
Meer weten over de Mechelse ouderenraad? Surf dan naar hun website.
