© Fotodatabank Vlaamse Ouderenraad
De seniorenraad van Ekeren, een district van Antwerpen, heeft een goed contact met de districtsschepen en de seniorenconsulente. Dankzij die samenwerking is de raad sterk in het opnemen van zijn rol als adviesorgaan. Een formeel advies schrijven is niet altijd nodig. Ook informeel stromen noden en behoeften goed door. Annemie Plompen, districtsschepen voor senioren, Kim Steenacker, seniorenconsulente en Guido Simons, voorzitter van de seniorenraad, vertellen ons daar graag meer over.
Hoe is de seniorenraad van Ekeren gestructureerd?
Guido: “De seniorenraad van Ekeren heeft een klassieke structuur. We hebben een dagelijks bestuur met een voorzitter, een secretaris en vier leden. Soms nemen er ook raadgevende leden deel aan het DB. Dat zijn leden die een specifieke expertise hebben. En dan hebben we nog onze algemene vergadering. Onze AV kent een 20-tal leden. Ongeveer de helft van onze leden is afgevaardigd uit een seniorenvereniging, de andere helft bestaat uit onafhankelijken.”
“De samenwerking tussen afgevaardigden en onafhankelijken verloopt perfect. Binnen de raad komt er niemand enkel op voor de belangen van zijn of haar vereniging, en niemand neemt deel aan de raad uit eigenbelang. Iedereen neemt deel in het belang van de inwoners van ons district.”
Geeft de seniorenraad veel adviezen aan het lokaal bestuur?
Guido: “Wij geven zowel formeel advies, als informeel advies. De band met de schepen en de seniorenconsulente is erg sterk. Daardoor hebben we vaak informele babbels. Lopen we elkaar tegen het lijf in de supermarkt? Of staan we te babbelen op een seniorenfeest? Dan uit ik wat bezorgdheden van onze inwoners zijn, en de schepen of de consulente neemt die bezorgdheden mee.”
Annemie: “Ik ben op bijna elke vergadering van de seniorenraad aanwezig. Daardoor weet ik wat er leeft bij de raad en bij de inwoners. Omdat ik op de hoogte ben van de noden van de doelgroep, is het schrijven van een formeel advies niet altijd nodig. De raad kaart een probleem aan, en ik neem dat probleem meteen mee in mijn beleidswerk. Die directe band die we hebben met elkaar, is ongetwijfeld onze sterkte.”
“Of een advies nu formeel of informeel gegeven wordt, het belangrijkste is dat we altijd respect hebben voor elkaar. Zo is het lokaal bestuur bijvoorbeeld gebonden aan wetgeving en budgetten, waardoor wij voor sommige knelpunten die de seniorenraad aankaart geen oplossing kunnen bieden. Maar dan communiceren wij daar open en eerlijk over, waardoor de seniorenraad begrip heeft voor de situatie.”
De band met de schepen en de seniorenconsulente is erg sterk.
Guido Simons, voorzitter van de seniorenraad Ekeren
Welke zaken heeft de raad zoal op de kaart gezet bij het lokaal bestuur?
Guido: “Het sneltempo waaraan onze samenleving digitaliseert, is voor veel ouderen een probleem. De seniorenraad van Ekeren heeft daarover een nota geschreven: ‘Stop de digitrein in Ekeren.’ De digitale kloof dichten? Dat kunnen wij als seniorenraad niet. Maar we kunnen wél aan de alarmbel trekken. Mede dankzij onze nota hebben het district Ekeren, de woonzorgcentra en een aantal seniorenverenigingen samen met Avansa (een koepel van sociaal-culturele organisaties, red.) de handen in elkaar geslagen en een project rond digitalisering opgezet. Op zich maakt het voor ons ook niet uit wie een probleem aanpakt. Uiten wij een bezorgdheid, en gaat een ouderenvereniging daarmee aan de slag? Of werkt een lokaal dienstencentrum of een woonzorgcentrum een oplossing uit? Dan is dat voor ons even goed. Wij geven vooral signalen, en wie het oplost kan ons eigenlijk niet schelen (lacht).”
Annemie: “Ik probeerde de digitalisering al langer op de agenda te zetten. Maar als district kregen we geen specifiek project van de grond bij de seniorenverenigingen. Dankzij de nota die de seniorenraad schreef, kreeg het thema wél de nodige aandacht. En dankzij de seniorenraad, trokken ook de ouderenverenigingen mee aan de kar. Doordat het thema plots breed gedragen werd, lukte het wel om iets op poten te zetten. Ook dat bewijst weer welke kracht de seniorenraad heeft. We hebben hen nodig als we lokaal zaken willen verwezenlijken.”
Guido: “Welk project er uiteindelijk gerealiseerd werd? Voor we met een oplossing kwamen voor de digitale kloof, hebben we eerst gepolst bij ouderenvereniging en oudere inwoners wat ze precies nodig hadden. Wilde ze lessenreeksen bijwonen? Vormingen volgen? Of ging hun voorkeur uit naar lezingen over het topic? Uit die gesprekken bleek dat de inwoners geen workshops wilden, maar digitale spreekuurtjes. Daardoor gaat Avansa nu wekelijks langs in elke wijk in Ekeren. Soms in het woonzorgcentrum, soms in het lokaal dienstencentrum, soms tijdens een bijeenkomst van een seniorenvereniging… Mensen die digitale vragen hebben, kunnen die vragen tijdens het spreekuur met enkele vrijwilligers van Avansa bespreken, en meestal krijgen ze ook oplossingen aangereikt.”
We hebben de seniorenraad nodig als we lokaal zaken willen verwezenlijken.
Annemie Plompen, districtsschepen voor senioren in Ekeren
Nog zaken?
Annemie: “Bij de vorige verkiezingen schreef de seniorenraad in het memorandum dat de oudere inwoners nood hadden aan beweegtoestellen. Maar in een park van het lokaal dienstencentrum hebben we een volledig beweegpark. Samen met de seniorenraad ben ik die toestellen in dat park gaan uittesten. Welke toestellen vonden ze goed en nuttig? Welke niet? En waarom wilden ze een apart beweegtoestel, en gebruiken ze de toestellen uit dit park niet? Toen bleek dat de seniorenraad niet naar het park wilde om te bewegen. Ze wilden een beweegtoestel in de buurt. Op hun aanraden hebben we een beweegbank gezet, in de tuin van het lokaal dienstencentrum en vlakbij enkele assistentiewoningen. En die beweegbank? Die wordt nu goed gebruikt.”
“Ook dit voorbeeld toont aan dat ik niet kan denken in de plaats van de oudere inwoners. De leden van de seniorenraad zijn de ervaringsdeskundigen. Zij moeten mij wijzen op hun noden en behoeften.”
Kim: “Ook de invulling van de sportdagen wordt besproken op de seniorenraad. Ik regel de praktische zaken van de sportdagen, zoals de locatie, de lesgevers en de inschrijvingen. Maar de raad adviseert welke sporten er beoefend kunnen worden. Tot voor kort had ik bijvoorbeeld nog nooit gehoord van paapgooien (lacht). Maar de seniorenraad wilde die sport graag eens uitproberen, dus werd dat voor hen geregeld.”
De seniorenraad zet ook in op leefbaarheidswandelingen. Kan je dat even toelichten?
Guido: “In Nederland zijn leefbaarheidswandelingen een bekend begrip. Het zijn wandelingen waarbij je de leefbaarheid van je stad, gemeente of wijk onder de loep neemt. Wat is er allemaal positief aan de buurt? Wat ontbreekt er? Wat zou er moeten veranderen? Dat gaat van het aanbod van winkels, tot de toestand van de huizen en de kwaliteit van de voetpaden. Geïnspireerd door de wandelingen in Nederland, riepen we ze ook in Ekeren in het leven.”
“We maakten enkele richtlijnen op, waarop mensen die de leefbaarheidswandelingen uitvoeren moeten letten en zo kon iedereen op gelijke basis aan de slag. Ekeren heeft vijf wijken. In vier wijken gingen er al leefbaarheidswandelingen door. Die wandelingen gebeuren niet door ons. Wel door groepjes geëngageerde inwoners, of door leden van ouderenverenigingen. Zij noteren alles wat ze zien en maken ook foto’s van de problemen waarop ze tijdens een wandeling botsen. Die groepjes bezorgen na de wandeling alle informatie en alle foto’s aan de seniorenraad. Wij bundelen al die info. Nadat ook de vijfde wandeling plaatsgevonden zal hebben, zullen wij een overzicht bezorgen aan het districtsbestuur.”
Annemie: “Het lokaal bestuur weet wel dat de seniorenraad een leefbaarheidsdossier aan het opmaken is. Ik werd erover geïnformeerd op een vergadering van de raad, én Guido is ook bij mij en bij de districtsburgemeester komen aftoetsen of een dergelijk dossier nuttig kon zijn.”
De samenwerking tussen jullie drieën verloopt duidelijk vlot. Hoe zit het met de samenwerking met de verenigingen, lokale dienstencentra en woonzorgcentra?
Kim: “De lokale dienstencentra en woonzorgcentra zijn onafhankelijke leden van de seniorenraad. Op die manier komen de noden en behoeften van die ouderen ook tot bij ons. En hoewel de seniorenraad een vaste plek heeft om te vergaderen (het Kasteeldomein Hof van Veltwijck, red.), vergaderen we ook geregeld in lokale dienstencentra of in woonzorgcentra. Zo leert echt elke doelgroep onze werking kennen, en zo hebben de leden van de seniorenraad ook contact met andere ouderen.”
Annemie: “Doordat de helft van de leden van de seniorenraad afgevaardigd zijn uit de verenigingen, verloopt ook die samenwerking goed. Wanneer er iets beslist wordt tijdens een vergadering, stroomt die informatie via de afgevaardigden in een sneltempo door naar de verenigingen. En wanneer de seniorenraad een activiteit organiseert, zijn alle verenigingen direct op de hoogte. Dat de verenigingen zo nauw betrokken worden bij de werking van de raad, zorgt ook voor een groot draagvlak. Wordt er een activiteit georganiseerd? Dan zijn leden van verenigingen steevast aanwezig. Is er input nodig voor een advies? Dan kunnen de noden bevraagd worden bij een grote groep. Ook de seniorenverenigingen hebben onderling een goede band. Doordat alle verenigingen een afgevaardigde hebben in de raad, zien de verschillende verenigingen elkaar sowieso een paar keer per jaar.”
“We hebben ook een digitale maandelijkse nieuwsbrief, de seniorenflash. Die bereikt een 500-tal senioren rechtstreeks. Niet alleen de activiteiten van de seniorenraad komen daarin. Ook de activiteiten van verenigingen – die openstaan voor iedereen – worden in de nieuwsbrief opgenomen. Zelfs op die manier werken we dus samen.”
Kim: “Dat de raad zo’n groot bereik heeft, zorgt er bovendien voor dat we steevast op een groep vrijwilligers kunnen rekenen bij het organiseren van activiteiten. Wordt er een seniorenfeest gepland? Dan staan er meteen een tiental mensen te springen om achter de toog te staan, drankbonnetjes uit te delen of flyers uit te delen.”
Guido: “Dus niet alleen de samenwerking tussen de schepen, de seniorenconsulent en de seniorenraad is van belang. Ook de samenwerking met verenigingen, lokale dienstencentra en woonzorgcentra maken daar deel van uit. In Ekeren zijn we allemaal één, grote familie.”
We vergaderen geregeld in lokale dienstencentra of in woonzorgcentra. Zo leert echt elke doelgroep onze werking kennen.
Kim Steenacker, seniorenconsulente in Ekeren
